Sau 10 năm triển khai Nghị định 115/2005/NĐ-CP ngày 5/9/2005 của Chính phủ về việc quy định cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các tổ chức KH&CN công lập, nhiều tổ chức KH&CN đã chuyển đổi thành công, khẳng định được vị thế, thương hiệu của mình trên thị trường, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho cán bộ khoa học. Tuy nhiên, cũng còn không ít tổ chức KH&CN công lập chưa thành công, chậm chuyển đổi. Nguyên nhân được xác định là do một số Bộ, ngành nhận thức chưa đúng và đầy đủ về cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm; trong chỉ đạo thực hiện Nghị định 115 thiếu sự quyết liệt và nghiêm túc; việc ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện Nghị định 115 còn chậm so với yêu cầu và do sự thiếu cụ thể, thiếu đồng bộ, một số quy định trong hệ thống văn bản pháp luật hiện hành còn chồng chéo; cùng với đó, tiềm lực của tổ chức KH&CN còn hạn chế, nhất là tổ chức KH&CN ở các địa phương.

          Hiện nay cả nước có 488 tổ chức KHCN đã được phê duyệt Đề án thực hiện cơ chế tự chủ trong tổng số 642 tổ chức KH&CN công lập (gồm 473 tổ chức thuộc các bộ, ngành và 169 tổ chức thuộc tỉnh, thành phố Trung ương); còn 154 tổ chức đang xây dựng hoặc đang trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt Đề án thực hiện cơ chế tực chủ.

         Tại Quảng Trị có 31 tổ chức khoa học và công nghệ công lập, trong đó có 01 tổ chức đã chuyển sang cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm đó là Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, thuộc Chi cục tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quảng Trị.

Tại hội nghị, hầu hết các đại biểu đều đánh giá cao việc thực hiện cơ chế tự chủ của các tổ chức KH&CN là hết sức cần thiết. Bên cạnh đó, trong quá trình triển khai Nghị định vẫn còn nhiều khó khăn do thiếu căn cứ pháp lý; một số Bộ, ngành, địa phương chưa nhận thức đúng đắn và đầy đủ các quy định của Nghị định nên áp dụng không đúng đối tượng; trình độ cán bộ nghiên cứu của một số tổ chức KH&CN công lập, nhất là ở các địa phương nhìn chung còn yếu; cơ sở vật chất kỹ thuật trang thiết bị máy móc, thí nghiệm, thử nghiệm phục vụ hoạt động nghiên cứu KH&CN còn thiếu và lạc hậu;… Bàn về phương hướng tháo gỡ khó khăn trong thời gian tới, nhiều đại biểu đã đề xuất với Chính phủ nên nghiên cứu sửa đổi, bổ sung hoàn thiện các quy định của pháp luật liên quan nhằm tạo điều kiện cho các tổ chức KH&CN công lập thực hiện được đầy đủ cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm.

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam nhấn mạnh: Trong năm 2015, các đơn vị KH&CN công lập chưa chuyển đổi cần đẩy nhanh việc chuyển đổi; các đơn vị đã chuyển đổi cần nâng cao hơn hiệu quả thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm, đồng thời các vấn đề khác của KH&CN cũng được phát triển. Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng cũng đề nghị Bộ KH&CN, các Bộ liên quan chuẩn bị các văn bản, cùng tháo gỡ các vướng mắc trong thực hiện Nghị định 115; chỉ đạo các đơn vị chưa thực hiện phải đẩy nhanh tiến độ thực hiện, phấn đấu đến cuối năm 2015 tất các các đơn vị KH&CN phải được phê duyệt đề án thực hiện cơ chế tự chủ./.

Hội nghị trực tuyến tại UBND tỉnh Quảng Trị